Neden Az Tuzlu Yemek Gereklidir? Doktorlar neden az tuzu öneriyorlar?
Tuz nedir?
Tuz içeriğinde sodyum ve klor elementleri bulunan bir bileşendir. Bu bileşenler deniz tuzu, kaya tuzu, himalaya tuzu, softa tuzu, iyotlu tuzlar gibi çeşitli sınıflandırmalarla adlandırılırlar.
Tuz ne işe yarar?
Tuz bileşenlerinden sodyumun su tutucu özelliğinden ötürü vücuttaki sıvı hacminin kontrolünde payı büyüktür. Ayrıca sinir sisteminde elektriksel bağlantılar için kilit görev görür.
Ne kadar tuz tüketmeliyiz, nelerden kaçınmalıyız?
Günde tüketmemiz gereken tuz miktarı 5-6 gramdır. Batı toplumunda bu sayı 9-12 gram arasında iken bizim sadece ekmekten aldığımız tuz miktarı 7.2 gram ve Türkiye’deki ortalama ise normalin 3 katı seviyede yani 18 gramdır.
Aslında yiyeceklerin doğal yapısındaki tuz miktarı insanın günlük tüketmesi gereken tuz miktarını karşılamaktadır. Ama bizdeki alışkanlık ve damak tadı maalesef tuz tüketimini artıran faktörlerdendir.
Kaçınmamız gereken tuzlu yiyeceklere özellikle örnek vermek gerekirse salça, turşu, zeytin, kuruyemiş, cips, hazır çorbalar, sosis ve sucuk gibi daha bir çok örnek tuz açısından zengindir. Ama bizdeki alışkanlık ve damak tadı maalesef tuz tüketimini artıran faktörlerdendir.
Peki fazla tuzun vücudumuza zararı nedir?
Tuzun özellikle su tutucu özelliği kandaki sıvı miktarını artırıp tansiyonu artırmasıdır.Tansiyon ise damardaki sıvı basıncının damar çeperine uyguladığı basınca denir.Yüksek basınç yani tansiyonun kalp damar sistemine zararlı etkisi oldukça fazladır.
Atardamarların tıkanmasına sebep olarak kalp krizine, beyin damarlarını tıkayarak inme yani felce, böbrekteki damarlara zarar vererek böbrek yetersizliğine, gözdeki kan damalarını etkileyerek görme kaybına sebebiyet vermektedir.
Tuz dolaylı yoldan bir katil midir?
Buna kısmen evet demek mümkündür. Çünkü tuzun sebebiyet verdiği hipertansiyon ölüme sebebiyet veren faktörlerin başında gelen felce sebebiyet vermektedir.
Bu yukarıda belirttiğim gibi direkt kalp krizine sebebiyet vererek, beyin kanaması geçirtip yatağa bağlı kaldırarak veya böbrek yetmezliğine sebebiyet vererek kendini gösterebilir.
Ama şu kaçınılmaz bir sonuç ki fazla tuzun öldürücülüğü yüksektir.
Peki tuzun etkisini genetik faktörler de belirler mi?
Yapılan araştırmalara göre kimimizin aldığı tuz miktarının yüksek tansiyona dönüşme olasılığı daha yüksektir yani tuz alımına daha hassastırlar. Ama bu ne bizi sevindirmeli ne de üzmelidir çünkü hangi gruba sahip olduğumuzu bilemeyebiliriz.
Tansiyon değerlerimi normalin biraz üzerinde seyrediyor, risk grubunda mıyım?
Tansiyonumuzun normal aralığı 120/80 mmHg’dir. Tansiyonunuz bu değerlerin üzerinde seyrediyorsa beslenme düzeninizi hemen kontrol etmeli ve tuz içeriğini azaltarak buna başlayabilirsiniz.
Çünkü damar çeperiniz basıncı bir noktaya kadar tolere edebilir fakat siz bunu hissetmezsiniz veya önemsenmeyecek düzeyde etkilere sebep olabilir; enseye vuran baş ağrısı gibi.
O yüzden normalin üstündeki her tansiyon değeri kritiktir ve tuz miktarı aciliyetle azaltılmalıdır.
Tuzlu yemeklerden vazgeçemiyorum, ne yapmalıyım?
Bu hemen olacak bir şey değildir. Zamanla bu alışkanlığı kazanacağınızı bir defa aklınıza yazın. Diğer bir öneri ise tuzluğunuzu ortadan kaldırın. Görmezseniz aklınıza daha az gelecektir. Farklı aromalar ekleyin yemeklerinize.
Baharatı daha bol kullanarak tuzun eksikliğini gölgeleyebilirsiniz. Aldığınız paketli gıdalardaki sodyum miktarını kontrol edebilirsiniz. İşlenmemiş taze meyve sebzede de sodyum miktarı nispeten daha düşüktür. Özellikle turşu, salça, salamura zeytin ve tuzlu peynirden uzak durun.
News
